عوارض قرص های چربی سوز

سخن گفتن از رژیم های غذایی جور واجور و روش های مختلف کاهش وزن به نظر بسیار تکراری می رسد. انواع رژیم های کاهش وزن که توسط بعضی از افراد سودجو در جامعه تبلیغ می شود، بسیاری از طرفداران تناسب وزن را به امید دست یافتن به وزن ایده آل جذب می کند و عده زیادی نیز ناخواسته و صرفا بر اثر تبلیغات در مورد اثرات جادویی این روش ها دچار عوارض ناخواسته آن می شوند.
 
افراد بسیاری از این رژیم ها پیروی می کنند و برای لاغری سریع چند روز فقط میوه، روز دیگر فقط شیر، هفته ای مرغ و هفته ای دیگر فقط گوشت مصرف می کنند و نمی دانند که ممکن است چه خطرات و ضایعات جبران ناپذیری را برای خود به جان بخرند. در سلسله مباحث مربوط به رژیم های صحیح کاهش وزن تلاش کرده ایم اطلاعات عموم مردم را از روش های صحیح کاهش وزن که همان تغییر سبک زندگی، ورزش و رژیم متعادل غذایی است افزایش دهیم.
 
به این ترتیب خواهیم توانست نگرش عمومی نسبت به رژیم های غذایی سالم و راه های صحیح کاهش وزن را اصلاح نماییم. اما هر از چندی محصولات دارویی تحت عنوان قرص های لاغری و یا قرص های چربی سوز وارد بازار می شود و طرفداران بسیاری پیدا می کند. به منظور اطلاع رسانی درباره این قرص ها با دکتر سیدعلی کشاورز متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت وگو کردیم.
 
وی در مقدمه می گوید: اشتباه رایجی در این باره وجود دارد که توضیحش اهمیت بسیاری دارد. در حقیقت قرص هایی که در کاهش وزن به کار می رود کاربردهای متفاوتی دارد. اصولا قرص هایی مثل ونوستات یا زینکال که نام ژنریک آن اورلیستات است آنتی لیپاز است. یعنی بخشی از چربی غذا را با مدفوع دفع می کند، ولی قرص های چربی سوز معمولا چربی بدن را می سوزاند.
 
بنابراین باید بین قرصی که روی چربی غذا موثر است با قرصی که روی چربی بدن موثر است فرق گذاشت. از این رو ترکیب اصلی در قرص هایی مثل زینکال یا ونوستات یا زنولیت که اخیرا وارد بازار شده است، اورلیستات است. این قرص ها همراه با غذا، صد و 30 درصد چربی غذا را دفع می کند.
 
از آن جا که این داروها معمولا جذب بدن نمی شود جزو دسته داروهایی است که عوارض جانبی کمی دارد. چون دارو وقتی جذب بدن می شود متابولیسم آن روی اندام های بدن بیشتر می شود اما وقتی جذب نمی شود، عوارض جانبی آن کمتر است.
 
به گفته دکتر کشاورز قرص های آنتی لیپاز در واقع جذب چربی را مختل می کند و در نتیجه جذب ویتامین های محلول در چربی را نیز مختل می کند. در واقع جذب ویتامین "ئي.اي.دي"  و"كا" در مصرف کنندگان این قرص ها صورت نمی گیرد. حال اگر قرار باشد فردی در هر 3 وعده غذایی، یک کپسول استفاده کند در کوتاه مدت دچار مشکل نخواهد شد اما اگر در درازمدت مورد استفاده قرار گیرد، عوارض جانبی نسبتا جدی خواهد داشت.
 
اثرات سوء شناخته شده این داروها بر بدن کمبود ویتامین های محلول در چربی، افزایش خونریزی ماهیانه در خانم ها به علت کمبود ویتامین "كا" ، اشکال در انعقاد خون در صورت خونریزی در هر نقطه از بدن به علت کمبود ویتامین "كا" می باشد.
 
از سوی دیگر کمبود هر یک از ویتامین های محلول در چربی مانند"ائي" نیز عوارض خاص خود را دارد به طور مثال کمبود ویتامین "ائي" باعث جذب نشدن مواد مغذی آنتی اکــسیدان در بدن می شود.
 
 این متخصص تغذیه با اشاره به محدودیت چربی در رژیم های غذایی کاهش وزن تاکید می کند: در رژیم های غذایی کاهش وزن غذاهای چرب، سرخ کرده، کتلت، کوکو و فست فودها محدود است. اما گاهی می توان پس از صرف غذای چرب از این قرص ها استفاده کرد. اما تاکید ما بر مصرف محدود این قرص ها است و نه مصرف مداوم و همیشگی آن ها.
 
 
 
توجه داشته باشید که برخی از این ترکیبات اگر با غذای بسیار چرب خورده شود خطر بی اختیاری مدفوع برای فرد به همراه می آورد.
 
مصرف خودسرانه هر نوع دارویی از جمله این قرص ها به هیچ عنوان صحیح نیست به طور مثال اگر کــسی که امگا3 مصرف می کند از این قرص ها استفاده کند به علت تداخل دارویی، امگا3 را دریافت و سپس با مصرف این قرص ها از دست می دهد. بنابراین مصرف این قرص ها فقط تحت نظر پزشک و یا متخصص تغذیه برای یک دوره محدود صحیح است.
 
دکتر کشاورز بهترین روش برای کاهش وزن را رژیم غذایی متعادل تحت نظر پزشک متخصص می داند. اما متاسفانه در کشور ما بسیاری از پزشکان و افراد غیرمتخصص که در این زمینه اطلاعات علمی ندارند، اقدام به رژیم درمانی می کنند که عواقب بسیار شدیدی بر جسم و روح فرد رژیم گیرنده دارد.
 
از سوی دیگر وجود انواع تبلیغات برای حذف یکباره چربی ها در بدن توسط جراحی و لیپوساکشن بسیار رواج یافته و در بسیاری از نشریات می توان انواع آگهی های عجیب و غریب در این رابطه را مشاهده کرد. جراحی اصولا یک روش تهاجمی است که فقط برای چاقی های درجه 3 به کار می رود.
 
دکتر کشاورز درباره درجات چاقی توضیح می دهد:در چاقی درجه یک نمایه توده بدن فرد بین 30 تا 35 است. در چاقی درجه 2 نمایه توده بدن بین 35 تا 40 و در چاقی درجه 3 یا چاقی مرضی این نمایه بالای 40 است.
 
بنابراین جراحی فقط در مورد افراد بسیار چاق که نتوانسته اند با سایر روش های کاهش وزن، با چاقی خود مقابله کنند استفاده می شود. رژیم گرفتن بهترین روش برای چاقی های درجه 2 و یک از کودک گرفته تا سالمند است.
 
در یک رژیم کاهش وزن صحیح بیمار نه فقط وزن خود را کنترل و سپس کاهش می دهد بلکه ضعف گرسنگی را هم تجربه نمی کند و عوارض رژیم از جمله ریزش مو و عصبانیت به حداقل می رسد. از این رو روش تهاجمی برخلاف تصور عموم فقط برای چاقی های درجه 3 است.
 
دکتر کشاورز درباره دم کرده های لاغری نیز می گوید: حتی داروهای گیاهی مواد شیمیایی موثر دارد. به طور مثال برای کــسانی که یبوست دارند جوشانده برگ سنا استفاده می شود که قرص آن نیز وجود دارد.
 
این دارو در کوتاه مدت مفید است اما مصرف دراز مدت آن عوارض جدی روی اعصاب فرد می گذارد. بنابراین حتی داروها و جوشانده های گیاهی باید تحت نظر متخصص مصرف شود تا عوارض آن به حداقل برسد.